Bán khống cổ phiếu là hình thức giao dịch phổ biến trên thị trường chứng khoán, mang lại lợi nhuận lớn cho nhà đầu tư do giá cổ phiếu giảm. Tuy nhiên, không phải nhà đầu tư nào cũng biết cách bán khống hiệu quả. Vậy bán khống là gì? Cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây của Sanuytin.com để tránh giao dịch rủi ro, ảnh hưởng đến mục tiêu dài hạn của trader nhé!
Bán khống là gì?
Bán khống hay còn gọi là Short Sell – Hình thức mua bán kiếm lời từ xu hướng giảm giá của một loại chứng khoán (Cổ phiếu, trái phiếu). Nói cách khác, nhà đầu tư bán một tài sản hoặc chứng khoán mà họ chưa sở hữu tại thời điểm giao dịch.
Theo đó, họ phải vay chứng khoán từ các nhà đầu tư khác và bán chúng với giá cao. Sau đó, kỳ vọng giá của cổ phiếu đó sẽ giảm trong tương lai để có thể mua lại với giá thấp hơn và kiếm lợi nhuận từ sự chênh lệch giá mua bán. Đồng thời, nếu giá cổ phiếu giảm, bên bán phải mua lại và hoàn trả toàn bộ số cổ phiếu đã vay trước đó.
Vị thế bán khống là gì?
Vị thế bán khống còn được gọi là Short Position, đề cập đến sự thiếu hụt ròng của nhà đầu tư về số lượng hàng hóa, chứng khoán, sản phẩm tài chính,… Vị thế bán xảy ra khi nhà đầu tư dự đoán giá sẽ giảm để mua lại tài sản với giá giá thấp hơn.
Mục đích của việc bán khống chứng khoán
Bán khống là một chiến lược đầu cơ được sử dụng bởi các nhà đầu tư chứng khoán. Mục đích của hình thức này là làm giảm rủi ro mất tiền của nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán do giá cổ phiếu giảm.
- Mục đích đầu cơ thu lợi nhuận: Khi nhận thấy thị trường sắp bước vào giai đoạn giảm giá mạnh, nhà đầu tư sẽ tham gia bán khống để tối đa hóa lợi nhuận. Để thu lợi nhuận hiệu quả từ hình thức này, người bán phải có kiến thức sâu rộng và khả năng dự đoán xu hướng để hạn chế những rủi ro có thể xảy ra.
- Mục đích phòng rủi ro: Do thị trường luôn biến động nên các nhà giao dịch tìm cách bán khống chứng khoán để phòng ngừa rủi ro và giảm thiểu thiệt hại.
Đặc điểm của bán khống cổ phiếu là gì?
Nhà đầu tư không thực sự sở hữu chứng khoán
Trên thực tế, người bán sẽ mượn chứng khoán từ một công ty môi giới hoặc đại lý khác hơn là sở hữu chúng. Nhờ đó, họ có thể tiến hành đặt lệnh mua.
Để hoàn trả đầy đủ số cổ phiếu đã vay, nhà đầu tư phải mua lại chúng với giá thấp hơn trong tương lai. Như vậy, bán khống là một loại giao dịch ký quỹ yêu cầu dự trữ vốn của chủ sở hữu chặt chẽ hơn so với mua.
Hưởng lợi từ xu hướng giảm giá chứng khoán
Đặc điểm cơ bản thứ hai là các nhà đầu tư có thể thu lợi nhuận từ cổ phiếu giảm giá. Điều này có thể đi ngược lại xu hướng tăng giá dài hạn của các nhà đầu tư.
Bản chất của bán khống là rủi ro
Về bản chất, bán khống chứng khoán tiềm ẩn mức độ rủi ro cao. Loại giao dịch này có thể mang lại lợi nhuận lớn nhưng thua lỗ cũng nhanh chóng và không giới hạn đối với các lệnh ký quỹ.
Do đó, các nhà đầu tư tham gia bán khống cổ phiếu thường là những cá nhân có kinh nghiệm, hiểu rõ nguyên tắc cắt lỗ để giảm thiểu tổn thất. Tuy nhiên, khi lệnh dừng lỗ thị trường được kích hoạt, giá của tài sản không được đảm bảo.
Xem thêm: https://sanuytin.com/von-chu-so-huu-la-gi/
Một số rủi ro thường gặp khi bán khống
Mặc dù chiến lược này có nhiều ưu điểm nhưng nó cũng cực kỳ rủi ro. Về lý thuyết, khi giá thị trường chứng khoán tăng hoặc giảm, lợi nhuận hoặc thua lỗ của nhà đầu tư là không giới hạn.
Lợi nhuận giới hạn tối đa
Giá của chứng khoán chỉ có thể giảm xuống 0, dẫn đến thua lỗ hoàn toàn, nhưng không có giới hạn về mức giá cao nhất.
Dự đoán xu hướng giảm của cổ phiếu
Trong lịch sử, thị trường đã di chuyển theo hướng đi lên, thay vì thu lợi nhuận từ sự sụt giảm của thị trường. Tuy nhiên, vì thị trường chứng khoán không di chuyển theo một hướng và không có xu hướng dài hạn, các nhà đầu tư nên kỳ vọng giá cổ phiếu sẽ giảm.
Rủi ro từ pháp lý
Trên thị trường chứng khoán có vấn đề rủi ro pháp lý với quy định cấm bán khống. Mục đích của việc làm này là tránh gây hoang mang và áp lực bán cho nhà đầu tư.
Bán khống thích hợp nhà đầu tư chuyên nghiệp
Phương pháp này chỉ phù hợp với những nhà đầu tư chuyên nghiệp có đầu óc nhạy bén, kiến thức sâu rộng và khả năng dự đoán rủi ro. Hơn nữa, do việc bán khống cổ phiếu không được quản lý chặt chẽ nên rất dễ bị thao túng giá, dẫn đến thua lỗ cho các nhà đầu tư nhỏ lẻ.
Tại sao Việt Nam không cho bán khống?
Bán khống chứng khoán là chiến lược giao dịch phổ biến trên thị trường, có tiềm năng thu lợi nhuận lớn. Tuy nhiên, số lượng bán khống lớn sẽ tác động không nhỏ đến thị trường chung và các mã chứng khoán, quyền lợi của nhà đầu tư không được đảm bảo.
Bản chất của bán khống là hoạt động đầu cơ có tác động đáng kể đến thị trường. Nói cách khác, bán khống làm tăng nhu cầu cung, khiến cho giá của cổ phiếu suy giảm nặng nề, tạo nên tâm lý hoang mang cho các nhà đầu tư.
Do đó, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước chưa cho phép hình thức bán khống diễn ra trên thị trường chứng khoán cơ sở Việt Nam. Thay vào đó, nhà đầu tư chỉ có thể thu lợi nhuận từ việc tăng giá của chứng khoán.
Bán khống cổ phiếu hiện được phép ở một số quốc gia trên thế giới, bao gồm Hoa Kỳ, Nhật Bản và các quốc gia khác. Tuy nhiên, nhà đầu tư chỉ có thể tham gia bán khống trên thị trường chứng khoán phái sinh. Tức là họ sẽ có hai vị thế mua: Mua và bán hợp đồng nhằm tối đa hóa lợi nhuận và giảm thiểu rủi ro.
Cách bán khống cổ phiếu tại thị trường Việt Nam
Trên thị trường chứng khoán Việt Nam, quy trình bán khống sẽ thực hiện như sau:
Thị trường chứng khoán cơ sở
Chứng khoán trên thị trường cơ sở không được phép thực hiện bán khống theo pháp luật Việt Nam hiện hành. Điều này có nghĩa là các nhà đầu tư không thể bán cổ phiếu riêng lẻ.
Theo đó, một số nhà đầu cơ sẽ lách luật bằng cách vay chứng khoán từ các nhà đầu tư khác và bán khống chúng trên thị trường cơ bản bằng tài khoản của nhà đầu tư đó. Sau đó, người bán được yêu cầu hoàn trả toàn bộ số chứng khoán đã vay vào thời điểm bất kỳ trong tương lai.
Thị trường chứng khoán phái sinh
Nhà đầu tư phải có tài khoản ký quỹ với đủ vốn hoặc cổ phiếu làm tài sản thế chấp. Thông thường, mức ký quỹ sẽ dao động từ 25% đến 100%, tùy thuộc vào yêu cầu duy trì vị thế bán của công ty chứng khoán.
Mặt khác, nhà đầu tư phải trả lãi cho chứng khoán đã vay để đáp ứng yêu cầu ký quỹ trong thời gian sở hữu. Khi giá cổ phiếu giảm, người bán có thể mua cổ phiếu và trả lại cho công ty chứng khoán.
Tuy nhiên, việc bán khống trên thị trường chứng khoán phái sinh cần lưu ý một số vấn đề sau:
- Hoạt động giao dịch trên thị trường chứng khoán phái sinh dựa trên sự khác biệt về giá, bao gồm cả việc bán và mua trong các giai đoạn tiếp theo.
- Trong thị trường phái sinh, nhà đầu tư có thể mua chứng khoán cơ bản và sau đó bán khống.
- Khi toàn bộ thị trường được định giá quá cao, có thể thực hiện bán khống. Nhà giao dịch có thể áp dụng nhiều hình thức khác nhau bao gồm: P/E, so sánh thị trường chứng khoán quốc tế và hiệu suất P/B.
- Nhà đầu tư có thể đưa ra những phân tích phù hợp dựa trên mức chênh lệch và biến động của đồ thị VFVN30.
Ví dụ bán khống chứng khoán
Giả sử, giá thị trường của cổ phiếu công ty Hòa Phát là 20.000 đồng/cổ phiếu. Nhà đầu tư A tin rằng giá của cổ phiếu này sẽ giảm trong tương lai, vì vậy anh ta bán khống bằng cách vay 20.000 cổ phiếu từ nhà đầu tư B thông qua một công ty môi giới chứng khoán.
Mặt khác, bên A không chi bất kỳ khoản tiền nào cho quá trình này và thay vào đó sẽ nhận được tiền mặt từ việc bán cổ phiếu trên thị trường là: 20.000 x 20.000 = 400.000.000 VND.
Sau đó, giá cổ phiếu của công ty Hòa Phát giảm xuống 10.000 đồng/cổ phiếu như dự đoán của người A. Tại thời điểm này, nhà đầu tư A mua 20.000 cổ phiếu với tổng số tiền là: 10.000 x 20.000 = 200.000.000 VND.
Như vậy, sẽ xảy ra 2 trường hợp đối với hình thức bán khống từ nhà đầu tư A đó là:
- Nhà đầu tư A đã kiếm lời được 200.000.000 VND từ việc bán khống cổ phiếu công ty Hòa Phát.
- Nhà đầu tư A có thể bị thua lỗ 200.000.000 VND nếu giá trị cổ phiếu công ty Hòa Phát có xu hướng tăng lên.
Nhà đầu tư muốn thực hiện chiến lược bán khống phải hiểu rõ bản chất, đặc điểm cũng như khả năng chấp nhận rủi ro. Tuy nhiên, đây là hoạt động chưa được pháp luật Việt Nam công nhận nên nhà đầu tư cần hạn chế thực hiện bán khống để tránh những rủi ro không đáng có. Chúc trader thành công.
Discussion about this post